นับว่าเป็นข่าวตกตะลึงอย่างมาก เมื่อ Black Panther ได้กลายเป็นหนังฮีโร่เรื่องแรกที่ได้เข้าชิงออสการ์สาขาภาพยนตร์ยอดเยี่ยม เพราะก่อนนี้หลายคนต่างบอกว่าการที่ดิสนีย์พยายามผลักดันหนังให้เข้าชิงเป็นเรื่องที่เพ้อฝัน เพราะมีหนังอีกหลายเรื่องที่คู่ควรมากกว่า ในบทความนี้จะมาไล่เรียงดูกันว่า เหตุใด Black Panther ถึงได้รับเลือกให้เข้าชิงรางวัลอันทรงเกียรติครั้งนี้ แต่อย่างไรก็ตามผู้เขียนไม่ได้จะให้คำตอบที่จะเปลี่ยนใจใคร เพียงแค่ขยายประเด็นที่จะสนับสนุนว่า Black Panther “คู่ควร” กับสาขาภาพยนตร์ยอดเยี่ยมเท่านั้น
ก่อนอื่นต้องมาทำความเข้าใจกันก่อนว่าออสการ์ไม่ได้มีทีมงานเป็นของตัวเองเพื่อโหวตหนังในสาขาต่างๆ หากแต่เสียงโหวตนั้นมาจากสมาชิกที่ออสการ์เลือกเข้ามา และแน่นอนว่าสมาชิกส่วนใหญ่ไม่ใช่คนผิวสี
The Los Angeles Times เปิดเผยว่าในปี 2014 สมาชิกออสการ์มีอายุโดยเฉลี่ยอยู่ที่ 63 ปี ในนั้นมี 76% เป็นผู้ชาย และมี 94% ที่เป็นคนผิวขาว แต่ถึงแม้ในช่วงหลายปีที่ผ่านมานี้จะมีการเพิ่มเติมสมาชิกเข้ามาถึง 38% ซึ่งรวมแล้วมากกว่า 7,000 ราย และสัดส่วนของผู้หญิงเพิ่มขึ้นเป็น 49% แต่สัดส่วนของคนผิวขาวก็ยังมีมากกว่าคนผิวสีเกินครึ่งอยู่ดี
ในส่วนของการโหวตหนังแต่ละเรื่อง ทำด้วยหลักการง่ายๆ หากคุณทำงานอยู่สาขาไหนก็ได้เลือกโหวตได้แค่สาขานั้น เช่นนักแสดงสามารถโหวตได้แค่สาขานักแสดงนำชาย-หญิง และนักแสดงสมทบชาย-หญิงเท่านั้น หรือผู้กำกับก็สามารถโหวตได้แค่สาขาผู้กำกับยอดเยี่ยมเท่านั้น มีเพียงแค่สาขาภาพยนตร์ยอดเยี่ยมที่สมาชิกทุกคนสามารถโหวตได้
ทั้งหมดที่กล่าวไปข้างต้น จึงเป็นการทำให้เห็นว่าการลงคะแนนให้หนังมีหลักการและที่ไปที่มาชัดเจน ไม่ใช่เป็นการที่บุคคลลึกลับหลังม่านออสการ์ต้องการดึง Black Panther ขึ้นเวที เพราะเพียงต้องการเพิ่มเรทติ้ง หลังกระแสรายการลดลงทุกปีทุกปี
มาถึงคำถามต่อไปที่ว่า Black Panther มีอะไรดีขนาดถึงได้เข้าชิงออสการ์สาขาภาพยนตร์ยอดเยี่ยม ต้องย้อนกลับไปถึงจุดกำเนิดของหนังอย่าง ไรอัน คูกเลอร์ ผู้กำกับผิวสีวัย 32 ปี ที่ก่อนหน้านั้นเคยทำหนังยาวมาเพียงแค่สองเรื่องอย่าง Fruitvale Station และ Creed ที่ได้คำวิจารณ์แง่บวกทั้งคู่ เควิน ไฟกี ผู้เป็นหัวเรือใหญ่แห่งมาร์เวลสตูดิโอ ให้เหตุผลที่เลือกเข้ามากำกับเป็นเพราะคูกเลอร์มีความหลงใหล ความเป็นแฟนบอย และเรื่องราวที่เขาต้องการถ่ายทอดสู่หนังฮีโร่เรื่องนี้
Black Panther กลายเป็นหนังเรื่องแรกของมาร์เวลที่ใช้นักแสดงผิวสีเกือบทั้งหมด ดันคนผิวสีเป็นตัวละครนำที่มีศักดิ์มีศรี มีพลังอำนาจ ต่างจากหนังคนผิวสีเรื่องอื่นที่มักเล่าเรื่องราวของคนผิวสีที่แร้นแค้น หดหู่ น่าเวทนา และผลักตัวละครผิวขาวให้เป็นเพียงแค่แค่ตัวสมทบ ทั้งตัวร้าย และตัวโจ๊ก รวมไปถึงทีมงานเบื้องหลังอย่าง รูธ คาร์เตอร์ ผู้ออกแบบเครื่องแต่งกายที่เคยเข้าชิงออสการ์ถึง 2 ครั้ง และแฮนนาห์ บีชเลอร์ ผู้ออกแบบงานสร้าง สองหญิงผิวสีที่รังสรรค์เสื้อผ้าหน้าผมและบ้านเมืองของวากานด้า ที่ซึ่งได้แรงบันดาลใจจากวัฒนธรรมแอฟริกาได้อย่างน่าอัศจรรย์ใจ เปรียบได้ว่า Black Panther เหมือนเป็นจดหมายรักแด่วัฒนธรรมชาวผิวสีก็ว่าได้
นอกจากนี้ Black Panther ยังเล่าผ่านประเด็นทางการเมือง ทั้งการต่อสู้ดิ้นรนของคนผิวสีในอเมริกาผ่านมุมมองของตัวร้ายคิลมองเกอร์ และวิสัยทัศน์ทางการเมืองของกษัตริย์ ที’ชัลลา ซึ่งเราไม่ค่อยเห็นแบบนี้บ่อยนักในหนังฮีโร่ หรือแม้แต่หนังบล็อคบัสเตอร์หลายๆ เรื่องเองก็ตาม
ด้วยความแข็งแรงของตัวหนังและองค์ประกอบรอบข้าง ดิสนีย์จึงตัดสินใจที่จะผลักดัน Black Panther ให้เข้าชิงออสการ์สาขาภาพยนตร์ยอดเยี่ยมให้ได้ พวกเขารู้ดีว่าต้องโน้มน้าวใจเหล่าสมาชิกออสการ์ด้วยทุกอย่างที่หนังมี และมัดใจพวกเขาให้อยู่หมัดจนกว่าจะถึงปลายปี ดิสนีย์ต้องการให้เกิดการถกเถียงในวงกว้างและยกระดับมันขึ้นไปอีก รวมทั้งการจัดฉายหนังให้แก่สมาชิกออสการ์ที่ไม่แม้แต่จะสนใจชมหนังตั้งแต่แรก และในท้ายที่สุด Black Panther ก็เข้าชิงออสการ์ถึง 7 สาขา ได้แก่ ภาพยนตร์ยอดเยี่ยม, ออกแบบเครื่องแต่งกายยอดเยี่ยม, ดนตรีประกอบภาพยนตร์ยอดเยี่ยม, ออกแบบงานสร้างยอดเยี่ยม, ลำดับเสียงยอดเยี่ยม และบันทึกเสียงยอดเยี่ยม
เหตุนี้เอง ถึงแม้ว่า Black Panther จะไม่ได้เข้าไปสู่การรับรางวัลภาพยนตร์ยอดเยี่ยม ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าหนังเรื่องนี้ได้ถูกจารึกในหน้าประวัติศาสตร์ภาพยนตร์ไปแล้วว่า เป็นหนังยอดนิยมที่เปี่ยมไปด้วยคุณภาพและมอบแรงบันดาลใจแก่ชาวผิวสีในยุคนี้ได้ดีจริงๆ
อ้างอิง
https://www.digitalspy.com/movies/oscars/a621921/who-votes-for-the-oscars/
http://www.app.oscars.org/class2018/
http://emanuellevy.com/interviews/black-panther-directed-and-co-written-by-ryan-coogler-fruitvale-station-creed/
https://www.vox.com/culture/2018/2/23/17028826/black-panther-wakanda-culture-marvel
https://www.indiewire.com/2018/12/black-panther-best-picture-1202024756/
